Tục ra gà - Một nét văn hóa của Chu Hóa, Phú Thọ
Ở xã Chu Hóa (Lâm Thao, Phú Thọ), tục ra gà cho các bé trai sinh trong năm có từ thời phong kiến cách đây hàng trăm năm. Khi nhà binh lập lại, đình làng tổ chức ra gà để chọn những người con trai khỏe mạnh, có năng khiếu, tham gia quân lính. Song 10 năm trở lại đây, đình làng đổi cách tổ chức, theo tục ra gà đổi coi trong vai trò thanh niên trong việc phát triển đời sống kinh tế, xã hội. Tục ra gà duy trì bao đời nay vẫn giữ được nét đẹp truyền thống, trong nhịp sống hiện đại của làng.
Tục ra gà tổ chức hàng năm vào dịp Tết Nguyên Tiêu (rằm tháng Giêng). Làng Thượng và làng Hạ đều tổ chức Tết ra gà với 5 đến 7 đôi gà chọi, gia đình nào sinh được con trai (gọi là Dinh), sẽ chọn một con gà trong khoảng 3 - 4kg (không chọn gà thiến), trước Tết 4 - 5 tháng, nhốt gà vào lồng, hàng ngày cho gà ăn 3 lần bằng cơm nóng trộn cám gạo loại 1. Đến ngày mùng 5 Tết, gia chủ mổ gà, thổi xôi làm lễ mang ra đình làng. Lễ cúng bắt đầu từ 1 giờ sáng, lần lượt từng gia đình, các cụ già am hiểu nghi thức sẽ tiến hành cúng.
Khi lễ vừa xong, trời cũng vừa sáng, mọi người cùng xem con gà nhà ai to và đẹp nhất. Dân làng tin rằng gà càng to khỏe, đứa trẻ sẽ càng mạnh mẽ, hay ăn chóng lớn. Sáng hôm đó, dân làng tập trung đông đủ tại đình để xem lễ và cùng nhau hưởng lộc. Ngày nay, nhiều gia đình không tự nuôi gà mà chọn những con gà trống to, nặng khoảng 3,5 - 4,5kg để cúng.
Sau lễ, gà được mang về nhà, anh em nội tộc cùng sum họp ăn mừng, chúc phúc cho dòng họ có thêm một cháu trai khỏe mạnh. Không chỉ trẻ em sinh ra tại hai làng Thượng và Hạ mới được làm lễ "ra gà", mà cả những cháu sống xa quê cùng bố mẹ cũng được ông bà, họ hàng ở quê tổ chức nghi lễ này khi có thành viên mới chào đời.
Tục "ra gà" ở hai làng Thượng và Hạ (Chu Hóa) mang đậm tín ngưỡng dân gian, phản ánh phong tục thờ cúng tại đình làng của người Việt cổ. Thông qua nghi lễ này, ngay từ khi sinh ra, đứa trẻ đã được gắn kết với tổ tiên và cộng đồng. Đây là một nét đẹp văn hóa truyền thống cần được gìn giữ, để thế hệ sau luôn nhớ về cội nguồn, quê hương.
0 Nhận xét